یک پروفسور فرانسوی در جشن بازنشستگی اش
در دانشگاه سوربن فرانسه چنین گفت :
من عمرم را وقف ادبیات فارسی ایرانی کردم و
برای اینکه به شما اساتید و روشنفکران جهان توضیح دهم که
این ادبیات عجیب چیست ،
چاره ای ندارم جز اینکه به مقایسه بپردازم و
بگویم که ادبیات فارسی بر چهار ستون اصلی استوار است :
فردوسی ، سعدی ، حافظ و مولانا .
فردوسی ، هم سنگ و همتای هومر یونانی است و برتر از او .
سعدی ، آناتول فرانس فیلسوف را به یاد ما می آورد و داناتر از او .
حافظ با گوته ی آلمانى قابل قیاس است ،
که او خود را ، شاگرد حافظ و زنده به نسیمی که
از جهان او به مشامش رسیده ، میشمارد .
اما مولانا ، در جهان هیچ چهره ای را نیافتم ،
که بتوانم مولانا را به او تشبیه کنم ،
او یگانه است و یگانه باقی خواهد ماند ،
او فقط شاعر نیست ، بلکه بیشتر جامعه شناس است و
روانشناسی کامل ، که ذات بشر و خداوند را دقیق می شناسد ،
قدر او را بدانید و به وسیله ی او خود و خدا را بشناسید .
من اگر تا پایان عمرم دیگر حرفی نزنم ، همین شعر برای همیشه کافی است :
🍃باران که شدی مپرس این خانه ی کیست🌺
🍃سقف حرم و مسجد و میخانه یکیست 💝
🍃باران که شدی، پیاله ها را نشمار 🌺
🍃جام و قدح و کاسه و پیمانه یکیست 💝
🍃باران! تو که از پیش خدا می آیی 🌺
🍃توضیح بده عاقل و فرزانه یکیست 💝
🍃بر درگه او چونکه بیفتند به خاک 🌺
🍃شیر و شتر و پلنگ و پروانه یکیست💝
🍃با سوره ی دل، اگر خدارا خواندی 🌺
🍃حمد و فلق و نعره ی مستانه یکیست 💝
🍃این بی خردان، خویش خدا می دانند🌺
🍃اینجا سند و قصه و افسانه یکیست 💝
🍃از قدرت حق، هرچه گرفتند به کار 🌺
🍃در خلقت حق، رستم و موریانه یکیست 💝
🍃گر درڪ کنی
خودتـ خـدا را بینی 💝
🍃درکش نکنی،
کعبه و بتخانه یکیستـ ـ ـ💝
مولانا
**************************
