مفاتیح الجنان شیخ قمی ، روایتی از معلی بن خنیس را درباره نوروز ذکر کرده است
که اعمال این روز و دعای مربوط به آن را همراه دارد .
در بحار الانوار مجلسی روایات معلی بن خنیس را به تفصیل آورده است .
در آن روایات به فضیلت و برتری این روز نسبت به سایر ایام بسیار پرداخته است
و یکی از روایات مفصل معلی بن خنیس ، نوروز را این گونه تجلیل کرده است :
نوروز روزی است که کشتی نوح بر کوه جودی قرار گرفت ،
روزی است که جبرئیل بر نبی (ع) نازل شد ، روزی است که رسول اکرم (ص) علی (ع)
را بر دوش کشید تا بت های
قریش را از بالای کعبه رمی کند ، روزی است که نبی (ع) به وادی جن رفت
و از ایشان بیعت گرفت ، روزی است که
برای علی (ع) از مردم بیعت گرفت ( غدیر خم ) ،
روزی است که قائم آل محمد (عج) ظهور خواهد کرد و روزی است که
امام عصر (عج) بر دجال پیروز خواهد شد .
و اما روایت خنیس به نقل از امام صادق (ع) در مفاتیح الجنان اینچنین است
: فرمود : " چون نوروز شود ، غسل کن و پاکیزه ترین جامه های خود را بپوش
و به بهترین بوی های خوش خود را معطر گردان . پس چون از نماز های پیشین
و پسین و نافله های آن فارغ شدی ، چهار رکعت نماز بگذار
یعنی هر دو رکعت به یک سلام و در رکعت اول
بعد از حمد ده مرتبه سوره قدر ( انا انزلناه )
و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل یا ایها الکافرون
و در رکعت سوم بعد از حمد ، ده مرتبه قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق را بخوان
و بعد از نماز به سجده شکر برو و این دعا را بخوان : اللهم صل علی ... و بسیار بگو یا ذالجلال و الاکرام . "
همان طور که مشاهده می شود ، این روز نیز چون اعیاد اسلامی با غسل کردن ،
پوشیدن جامه نو و معطر گردیدن به بوی های خوش و روزه داشتن آغاز می شود ،
ضمن آنکه نمازی مشابه نماز های سایر اعیاد اسلامی دارد .
نماز عید نوروز
نماز عید نوروز مشتمل است بر قرائت سوره حمد و سوره های قدر ،
کافرون ، توحید ، فلق و ناس و بسیار شبیه به نمازی است
که ضمن آداب و اعمال روز جمعه و همین طور اعمال روز عید غدیر خم وارد شده است .
از آنجا که قرائت سوره قدر در نماز عید نوروز توصیه شده است
می توان دریافت که عید نوروز نیز چون دیگر اعیاد اسلامی با نزول برکات و آیات الهی همراه بوده است .
تأکید بر قرائت سوره های کافرون ، توحید ،
معوذتین نیز می تواند اشاره به درخواست دفع انواع شرور و بدی ها داشته باشد .
دعای عید نوروز
دعای مخصوص عید نوروز با درود و صلوات بر رسول اکرم ( ص) و آل او و اوصیا و
همه انبیا و رسولان آغاز می شود . آن گاه با فرستادن درود بر ارواح و اجساد ایشان ادامه می یابد .
در این دعا آمده است :
" هذا الذی فضله و کرمته و شرفته و عظمته خطره "
این فراز با اندکی جابجایی در کلمات در دعای مخصوص ماه مبارک رمضان ، ماه نزول قرآن نیز آمده است .
فراز پایانی دعای مخصوص عید نوروز :
" اللهم ... ما فقدت من شی فلا تفقدنی عونک علیه حتی لا اتکلف مالا احتاج الیه یا ذالجلال و الاکرام "
از آن جهت که در آن سخن از گم شدن و گمشده ها به میان می آید بیش از اندازه قابل توجه است
زیرا ؛ عید نوروز همان روزی است که حضرت سلیمان (ع) انگشتری خویش را پس از مدتی پیدا کرده است .
نوروز و سلیمان
در روایات ایرانی آمده است که چون سلیمان بن داوود انگشتر خویش را گم کرد سلطنت از دست او بیرون رفت .
اما پس از چهل روز بار دیگر انگشتر خود را باز یافت و پادشاهی و فرماندهی به او بازگشت
و مرغان به دور او گرد آمدند ، و ایرانیان گفتند : نوروز آمد .
نوروز در آیات و روایات
نوروز از منظر امام صادق علیه السلام :
معلّى می گوید : در صبحگاه نوروز به حضور امام صادق علیه السلام رسیدم .
حضرت از من پرسید : معلّى آیا از امروز چیزى می دانى ؟
گفتم : خیر ، لیکن ایرانیان امروز را بزرگ می دارند ،
به همدیگر تبریک می گویند . امام فرمود :
گرامیداشت امروز به سبب وقایعى است که براى تو بازگو می کنم :
" نوروز " همان روزى است که خداوند از بندگان خود میثاق گرفت که بنده خدا باشند ،
براى او شریک قایل نشوند و غیر از خداوند کسى را عبادت نکنند ؛ یعنى روز آزادى است .
" نوروز " همان روزى است که براى اولین مرتبه خورشید طلوع نمود ؛
یعنى روز روشنایى و درخشش است .
" نوروز " روزى است که کشتى نوح بر " جودى " نشست ؛
یعنى روز نجات از عذاب الهى است .
" نوروز " روزى است که حضرت ابراهیم علیه السلام بت ها را شکست ؛
یعنى روز مبارزه با شرک و بت پرستى است .
" نوروز " همان روزى است که جبرئیل امین بر پیامبر صلی الله علیه و آله هبوط نمود ؛
یعنى روز دریافت پیام الهى است .
" نوروز " همان روزى است که رسول الله صلی الله علیه و آله حضرت على علیه السلام را
بر دوش گرفت و بت هاى قریش را از بالاى کعبه به زمین ریخت ؛ یعنى روز پیراستن خانه
هفت سین باستانی از هفت سین قرآنی که امیر المومنین علی علیه السلام دستور داده اند
استفاده شود و آن این است که :
بر روی ظرف چینی با زعفرانی که با گلاب مخلوط شده این هفت ذکر قرآنی نوشته شود :
1 _ سلام علی آل یاسین 2 _ سلام علی نوح فی العالمین 3 _ سلام علی ابراهیم
4 _ سلام علی موسی و هارون 5 _ سلام قولا من رب رحیم 6 _ سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین
7_ سلام هی حتی مطلع الفجر سپس این نوشته ها با آب شسته شود
(که بهتر است آب زمزم و یا باران باشد) و آب جمع شده را به افراد خانواده بنوشانید
امید است که باعث دفع بلا و کسب سلامتی در طول سال جدید شود .
